گوریل جانوری خشکیزی است و در جنگلهای آفریقا زندگی می کند. گوریلها در جنگلهای استوایی و نیمه استوایی زندگی میکنند.
![]() |
بیشتر گوریلها در بلندیها زندگی میکنند و زیستگاه گوریلهای کوهستانی در کوه «آلبرت ریفت» و جنگلهای مرتفع «ویرونگا ولکانوئوس» در ارتفاعات ۲۲۲۵ متری تا ۴۲۶۷ متری است.
![]() |
گوریلها جزو جانوران پنجهرو هستند. گوریل نر بالغ قدش میان ۱۶۵ تا ۱۷۵ سانتیمتر و وزنش میان ۱۴۰ تا ۲۰5 کیلوگرم میرسد ماده بالغ نصف اندازه نر بالغ است و بلندی قامتشان به ۱۴۰ سانتیمتر و وزنشان به ۱۰۰ کیلوگرم میرسد. گهگاه گوریل نر بالغ از نظر قد به بالای ۱۸۳ سانتیمتر و از لحاظ وزنی به ۲۷۰ کیلوگرم میرسد که البته این در طبیعت یک رکورد محسوب میشود.
![]() |
مقایسه اندازه بونوبو (راست)، شانپانزه، اورانگوتان، میمون و گوریل (چپ) |
گوریل شرقی تیرهتر از گوریل غربی است و گوریل کوهی از هر دو تیرهتر و پر موتر است. گوریل غربی میتواند قهوهای یا خاکستری تیره با پیشانی حنایی باشد. گوریلهایی که در جنگل های نواحی پست زندگی میکنند لاغرتر و چابکتر از گوریلهای بزرگ کوهستانی هستند. تقریباً گروه خونی تمام گوریلها «ب» است.
![]() |
گوریل پشت نقرهای یک گوریل نر بالغ است. معمولاً بیشتر از ۱۲ سال سن دارد و از موهای نقرهای پشتش شناخته میشود. گوریل پشت نقرهای دندانهای نیش بزرگ و کاملاً رشد کردهای دارد. نرهای بالغ پشت سیاه معمولاً بالای ۱۱ سال سن دارند.
![]() |
پشت نقرهای قوی است و رهبر گروه است. هر پشت نقرهای رهبر یک گروه ۵ تا ۳۰ عددی است و در مرکز توجه گروه قرار دارد. وی همه تصمیمها را میگیرد. در درگیریها بین اعضای گروه نقش میانجی را ایفا میکند و برای حرکت گروه تصمیم میگیرد. گروه را به سمت مراکزی که خوراک وجود دارد راهنمایی میکند و مسئولیت رفاه و امنیت گروه را بر عهده دارد. نرهای جوانتر پشت سیاه نامیده میشوند و ممکن است وظیفه حفاظت و امنیت را داشته باشند و از پشت نقرهای پشتیبانی کنند.
![]() |
پشت نقرهای که رهبر گروهاست از کودکان یتیم شیرخوار مراقبت میکند اما همیشه نمیتواند از تعداد زیادی از آنها مراقبت کند.
![]() |
هر گاه یک نر جوان نافرمانی کند یا یک نر خارجی مشکل به وجود بیاورد پشت نقرهای غرّش میکند و مشتهایش را به سینهاش میکوبد، شاخهها را میشکند، دندانهایش را نشان میدهد و به سمت جلو حمله میکند. گاهی یک نر جوان از طرف رهبر مسن عهدهدار رهبری میشود. اگر رهبر به علت بیماری، جنگیدن یا شکار غیرقانونی از بین برود گروه از هم متلاشی میشود و اعضای گروه به سایر گروهها میپیوندند.
![]() |
گوریلها حیواناتی گیاهخوارند و جزو حیواناتی هستند که غذای خود را نیم خورده رها میکنند. گوریلها برگ و میوه و حتی گاهی حشرات کوچک را نیز میخورند. گوریل بیشتر روز خود را به خوردن صرف میکند. دندان های نیش بزرگ و بلندش به او اجازه میدهد تا گیاهان سخت و محکم مانند ساقه بامبو را خرد کند و بخورد. گوریلهای زمینی اساساً از میوه تغذیه میکنند اما گوریلهای کوهی از شاخ و برگ گیاهان و ساقه و ریشه آنها تغذیه میکنند.
![]() |
![]() |
گوریلها بسیار باهوش هستند. حتی عده کمی از گوریلها در باغ وحش نوعی زبان مستقل از زیر مجموعه زبان های اشاره را فرا گرفتند.
![]() |
گوریلها اکنون توانایی استفاده ابزار در طبیعت را دارند. یک گوریل ماده در پارک ملی کنگو مشاهده شدهاست که از یک چوب برای سنجش عمق یک باتلاق استفاده میکردهاست و ماده دیگری دیده شده که از یک تکه چوب به عنوان تکیه گاه در زمانی که میخواست ماهیگیری کند استفاده کردهاست. این نشان میدهد که گوریلها استفاده از ابزار را هم اکنون فراگرفتهاند.
![]() |
در سپتامبر ۲۰۰۵ یک گوریل دو سال و نیمه در حالی که در یک پناهگاه با سنگ در حال شکستن یک بادام بود دیده شده و زمانی استفاده کردن از ابزار در گوریلها دیده شده که شامپانزهها ۴۰ سال زودتر استفاده از ابزار در طبیعت را میدانستند و بسیار عالی از یک چوب برای شکار کردن موریانهها استفاده میکردند.
![]() |
جزیره دانش قسمت بیست و ششم |